Sorp flokkunnar farganið

Margir hafa undanfarið vakið máls á þeim ókostum sem fylgja flokkun sorps sem fellur til á heimilum, en allt bendir til þess að þetta nái ekki lengra en svo að óánægjuraddir fólks í þessum efnum séu einungis viðraðar, og það sem við sitji verði áframhald á þessari skyldu heimila að flokka sorp heimilisins.

Auðvitað eru óánægjuraddir fólks vanmáttugar frammi fyrir stórumsvifum hins opinbera og sveitarfélaga sem hafa eytt ógrynni fjárs í verkefni sem virðast einfaldlega miða að því að losa sorp með öðrum hætti enn að hrúga því á ruslahaugana og láta það safnast þar fyrir. Og þessvegna liggur ekki alveg við að brugðist sé við þessum óánægjuröddum með því að breyta stefnunni í þessum málaflokki ef það gerir að engu þær fjárfestingar sem lagðar hafa verið í þessi mál.

En því verður þó samt ekki neitað að þessi flokkunnarárátta er ekki einungis komin út í algjörar öfgar, heldur og reiðileysi, og lýsir með því ráðaleysi og vanmætti þessara stofnanna, og þessu muni að öllum líkindum ekki linna fyrr en að nokkrum áratugum liðnum, eða 15 árum í skásta falli, en 30 í versta falli.

En þó eru að vísu ein og hálf öld eða tvær aldir í það að mennirnir verði farnir að umgangast þessi mál af fullu viti og ábyrgð og það svo mikið að þau verði líklega ekki lengur neitt tiltökumál. Heimilis sorp verði svo að segja ekki lengur til staðar, það verði gert út af við það með ýmsum hætti og oft eftir kúnstarinnar reglum, eða flóknum aðgerðum í bakgrunninum.

Þetta gerir ásýnd núverandi fyrirkomulags hér á landi mjög asnalega, og reyndar þarf ekki einu sinni að horfa aldir fram í tímann til að geta séð það, því svo asnalegt er það eins og gefið var til kynna hér áður í erindi þessu.

En enn einu verður þó líklega ekki neitað, eða allavega ekki í fljótu bragði, og það er að aðferðir mannanna við úrgangsmeðhöndlun og vandamál sem því fylgir, verður síðar meir lykillinn að því að skilvirkari lausnir á því verði fundnar. Og þetta er í rauninni einn af lykilþáttum þess hvernig mennirnir læra að stjórna og axla ábyrgð á sívaxandi samfélögum sínum og þéttsetnara umhverfi.

En hvað ætti að gera í dag til að taka betur á þessum málum?

• Mest allt sorp heimila og fyrirtækja sé sótt og eftir þeim skilmálum sem almennt eru í gildi eða eru í gildi fyrir viðkomandi aðila
• Mest allt sorp sé brennt eða umbreytt
• Heimili og fyrirtæki þurfi ekki að flokka sorp nema um stórsorp sé að ræða eða vandmeðfarin úrgang
• Móttökuaðili flokki sorp eftir þörfum með sjálfvirkum hætti
• Fyrirtækjum verði umbunað fyrir flokkun sem skili hagnaði fyrir móttökuaðila

Ofsögur af Jesú

Það sem er vitað um Jesú, eða það sem var allavega skráð niður um Jesú, og kemur fram í Nýja testamentinu, er í rauninni ekki nógu mikið til að það geti verið mönnum hollt að gerður sé úr því sérstakur lærdómur. Því þá er hætta á því að gert verði of mikið úr frásögnunum af Jesú og þær jafnvel túlkaðar fram úr öllu hófi svo þær hreinlega misfarist.

Svo eru þessar oft oftúlkuðu og mistúlkuðu frásagnir haldið að börnum og jafnvel með þeim hætti að frásögnin breytist enn meir.

Það er því vafasamt að Jesú hafi með þessu verið almennt gerður að einhverju allt öðru en efni standa í rauninni til.

Ég sjálfur gæti eins oftúlkað ýmsar frásagnir um hann og kallað Jesú fyllibyttu og jafnvel fylliraft og ólátabelg og grimdarsegg mikinn.

Undarleg þögn um Jesúm Krist

Illa innrætt borgarastéttar mafía

Þetta með hjartabólgu og aðrar alvarlegar aukaverkanir sem rannsóknir eigi að hafa rakið til covid bólusetninga, þá þarf að koma því á framfæri að það þurfi að láta þetta þetta kjurt liggja, því sumir þurfi á flýti dauða á að halda, eins og ég.

Allt í lagi, hægvirkum dauðdaga þá.

En allt í lagi þá, heilbrigðiskerfið er sjúkt og lamað, og heilbrigðisstarfsfólkið ráðþrota ef þá ekki að því er virðist fádæma fáviturt og illa innrætt úr hrokafullri og innmúraðri borgarastéttar menntastofnunum.

Hvað viljið þið eiginlega heyra meir?

Kannast ekki við rannsóknirnar

Vík frá mér græningja vindorkuver

Hef ekki talið vind vera ákjósanlegan orkugjafa fyrir orkuþarfir landsins og því eigi hann vart að vera upp á borðum þegar gerðar eru áætlanir um nýtingu stórorkugjafa á landinu.

Ennfremur þá er þessi tegund af vindorkuverum sem hafa verið til umræðu óhagkvæm hvað orkunýtni varðar og eru ekki síst umhverfislega óhagstæð.

En þar sem vindorkumál hafa verið mjög ofarlega í umræðunni síðustu árin og það stefni í það að vindur verði virkjaður fyrir alvöru á landinu, þá er manni farið að óa verulega sú áhersla sem lögð hefur verið á slíkan virkjunnarkost, og ekki síst fyrir það hvað sumar áætlanirnar virðast lykta af mikilli peningalykt framyfir verðleika eða ágæti vindorkuvera.

Hef jafnvel haft grun um það að þessar áætlanir geti sumar hverjar verið að mestu leyti reistar á fölskum forsendum vegna þess. Að það væri fyrst og fremst verið að reisa gróðalindir í skjóli þeirra skattaívilnanna sem græningjaorka eins og vindorka virðist njóta, í ofanálag við það að það væri gert með afleggs orkuverum sem vindorkuver í raun og veru eru.

Og þetta í stað þess að virkja áreiðanlegri orkugjafa og með áreiðanlegum orkuverum sem gætu uppfyllt mun betur orkuþarfir á landinu næstu öldina og væru reistar fyrst og fremst í þeim tilgangi.

Slökkvistarf gróðureldanna við Litla-Hrút gosstöðvarnar virkar eins og hálf tilgangslaust

Nú er ég ábyggilega að skrifa af dálítið mikilli vanþekkingu um gróðureldanna við gosstöðvarnar við Litla-Hrút, en ég hef verið að furða mig á því af hverju það sé verið að slökkva þá.

Ég hef reyndar ekki verið að fylgjast neitt með þessu,heldur einungis lesið fyrirsagnir frétta um þetta og fundist nóg um að verið sé að leggja svo mikla vinnu í þetta.

Ég hef reyndar heldur ekki kynnt mér aðstæður þarna.

En í allri minni fákænsku þá hefði mér þótt dálítið tilgangsleysi að vera að slökkva gróðurelda þarna sem hafa orsakast af eldgosi.

En eins og ég tók fram þá segi þetta af dálítið mikilli vanþekkingu.

En ef hinsvegar það skipti máli að slökkva þá, sem er líklega tilfellið, þá ætti að gera það á þann hátt að mannafl sé ekki látið púla við það. Og það þýðir að það þurfi að beita sérstökum aðferðum sem hefðu verið nógu stórvirkar og skilvirkar.

En mér dettur þó ekki í hug að það yrði gert með flugvélum eða þyrlum, af því mér hefur alltaf fundist það tilgangslaust. Nema þá ef til vill að efnum væri sturtað yfir gróðurlendi svo gróðureldar gætu ekki kviknað þar og þannig stöðvað framrás þeirra.

En þetta yrði líklega hálf tilgangslaust þegar gróðureldarnir væru af völdum eldgos sem framleiðir sí íkveikjandi elda á þurru gróðurlendi og það við vindasamar aðstæður eins og mjög algengt er á landinu og því hefði þurft að beita allt öðrum ráðum sem hefðu þurft að vera stórvirkar og miklu skilvirkari.

Breytingar á tungumáli þjóðarinnar munu valda menningarlegum og hugrænum breytingum sem gætu haft þýðingarverð áhrif

Sýn mín á framtíð íslenskunnar er sú að íslenskan muni eðlilega taka miklum breytingum næstu aldirnar, og um síðir eigi tungumál landsins eftir að verða öllu ólíkara en íslenskan er í dag, og það svo mikið að íslenska okkar daga verði lítt skiljanlegt fyrir mælendur framtíðar tungumáls landsins áður en árþúsundið verði hálfnað.

Það er hinsvegar spurning hversu mikið neikvæðar breytingarnar verði, eða hversu mikil neikvæðu áhrifin verði á íslenskuna, og síðar meir á framtíðar tungumál landsins að nokkrum öldum liðnum. En fyrir fólki sem er annt um íslenskuna og framdrif hennar þá má álíta að áhrifin verði eitthvað neikvæð.

En það ætti ekki endilega að verða léttvægar neikvæðar breytingar, því það má gera ráð fyrir því að tungumál þjóðar geti mótað ákveðna heilavirkni í fólki sem auðveldi ákveðna eiginleika og getu þeirra. Og þegar um þjóð eða hóp er að ræða sem talar sama tungumál, þá verða áhrif þess enn meiri. Framtíðar breytingar á íslenskunni munu síðan hafa áhrif á þessa eiginleika og getu þjóðarinnar og þeirra lýða sem munu sitja hér á landinu eftir hana.

Íslenski menningarheimurinn

Það ætti að vera athyglisvert ef gerð yrði grein fyrir því hvað íslenski menningarheimurinn væri. En líklega gætu hugmyndir landsmanna um hann verið nokkuð ólíkar, og þá helst eftir því hvaða þjóðfélagsstétt þeir tilheyrðu eða jafnvel leituðu upp til, sem væri allt frá lágstétt og allt upp í efri stéttina ef ekki aðalstétt eða hástéttina. Þegar sagt er hér að leita upp til, þá er átt við það, að meðan þeir væru bundnir og fastir við eina stétt, þá gætu þeir þó leitað upp á við upp á menningarsvið þeirra stétta sem liggja ofar, þannig að þeir væru ekki alveg bundnir af menningarsviði eigin stéttar.

En sem neðri lágstéttarmaður, eða sveitingi, en semsagt ekki borgarstéttarmaður, þá get ég gert mér í hugarlund að þjóðin ætti sameiginlegan arf eða arfleifð sem hefði rætur að mestu leyti á sjálfu landinu, og væri komið frá fólki sem hefði átt sinn uppvöxt hér eða mótast af kúltúr landsins.

En auðvitað á jafnvel forn arfleifð okkar rætur sínar að rekja að þó nokkuð miklu leyti til annarra menningarheima, bæði skyldra og eins óskyldra, jafnvel alls óskyldra og fjarlægra, og eins langt og til austurlanda fjær, og ekki óhugsanlega til Norður Ameríku og Grænlands, og jafnvel Suður og Mið Ameríku.

Menningararfleifð skylds menningarheims

Þegar það væri um skylda menningarheima að ræða þá hefðu menningaráhrif þeirra getað náð hingað eða flust með innflytjendum og fest hér rætur og jafnvel náð meiri vexti eða annarskonar mótun.

Meginstoðir hins íslenska menningarheims virðist hafa átt sér slíka tilurð við landnám norrænna manna, og íslendingar hafa haldið þessari arfleifð í miklum metum og heiðri ennþá daginn í dag þó tengsl þjóðarinnar við hana virðist hafa farið dvínandi síðustu áratugi. En þetta eru samt ennþá meginstoðir hins íslenska menningarheims að því leytinu að rætur þjóðarinnar liggi þar og ennfremur sjálfsmynd hennar og reisn.

Menningararfleifð óskyldra menningarheima

Eins og áður sagði þá á arfleifð okkar líka rætur sínar að rekja til óskyldra menningarheima, og þaðan hefur hún náð hingað eftir að hafa haft viðveru á fleiri menningarsvæðum á leiðinni, og verið jafnvel endurmótuð og aðlöguð meðfram því, og þessu haldið áfram eftir komuna til landsins. Það hafa síðan myndast sterk tengsl við hana í þjóðarsálinni og hún orðið hluti af íslenska menningarheiminum.

Kristindómur sem menningararfleifð óskylds menningarheims

Kristindómurinn er komin frá menningarheimi rómarveldis og færir með sér í leiðinni sögu og sagnahefðir menningarheima vestur Asíu lýða og að meginhluta í gegnum menningarheim hins forna Ísraels.

Kristindóminum var síðan haldið að þjóðinni með góðu eða illu meðan þjóðinni voru innrættir framandi og torskildir siðir sem hún kunni lítil sem engin skil á, og er svo ennþá daginn í dag.

Öll þessi innræting hefur síðan skilað sér í því að landsmenn skilgreina sig lang flestir sem kristnir, þó rætur þjóðarinnar hafi upphaflega legið í ásatrú sem hafi síðan þurft að lúta í lægra haldi fyrir kristindómi fljótt eftir landnám norrænna manna.

En hvernig landsmenn eru kristnir er ægi misjafnt og mismikið, en venjulega látið nægja að kalla sig kristinn en varla meir en það. Helstu siðir landsmanna tengt kristindóminum verða því einungis hinir sömu grunn siðir og tíðkast á flestum menningarsvæðum jarðar, eins og skírn, ferming, brúðkaup og jarðarför, en þá með kristnum blæ.

Og þetta er nær allur kristindómurinn á landinu, meðan öðrum kristnum siðum og hugmyndum, framandi og torskildum er nær oftast fylgt blint eftir af öðrum hópum manna sem gefa sig að kristindómi þjóðkirkjunnar eða kristinni trú.

Ísland er svo sagt vera kristið og stór hluti þeirra sem svo meina trúa því staðfastlega og af mikilli vissu, eins og tengsl landsins við kristindóm eða kristni eða kristna trú væru innsigluð og helg, en er það eiginlega ekki, heldur byggjast tengslin á valdsmannlegri innrætingu. En það gæti hinsvegar verið á undanhaldi að segja landið vera kristið.

Landsmönnum sem játa kristna trú fer allavega sí fækkandi og til og með meðlimum þjóðkirkjunnar fer svo mikið fækkandi að það verði brátt orðið óhjákvæmilegt að endurskoða með formlegum hætti stöðu þjóðkirkjunnar sem slíkrar.

En þegar þessi staða verður afnumin þá þarf að endurskoða í leiðinni helstu siði landsmanna sem hafa verið gefnir kristinn blær undir skjóli þjóðkirkjunnar, eins og skírn, fermingu, brúðkaup og jarðarför

„Ekki við innflytjendur að sakast“

Ætti að vera nóg pláss fyrir skemmtiferðaskipin

Það vantar talsvert upp á það að fjöldi ferðamanna geti staðið undir væntingum ferðamannaiðnaðarins og því sé eflaust heppilegast að ferðamenn komi hér líka á skemmtiferðaskipum til að nýta betur plássið.

Það væri til að mynda hægt að hafa þau liggjandi við akkeri í firðum og flóum og þjónusta þau þar eins og í faxaflóanum við reykjavík í stað þess að hafa þau alltaf liggjandi við landfestar og taka óþarfa pláss þegar þeim hefði farið að fjölga enn meir.

Þannig væri hægt að fjölga verulega komum skemmtiferðaskipa til landsins og ná með því betri nýtingu og hagkvæmni ferðamanna aðstöðunnar.

Mengun vegna skemmtiferðaskipa níunda mest á Íslandi

Að vera íslendingur hefur enga þýðingu lengur

Mér finnst að allir á landinu verði að njóta þess sem landið hafi upp á bjóða.

Og fólk sem hafi hingað til kallast íslendingar eigi ekki að njóta neinna umframréttinda. Þeir séu einfaldlega sveitingjar, borgarar, aðall eða hástétt, allt eftir þeirri stétt sem það tilheyri, en ekki íslendingar.

Ég er kannski aumingi og fábjáni, og það sé hægt taka frá mér vitið, en það er ekki hægt að taka frá mér réttlætisástina og rétta hjartalagið frá mér fábjánanum.

Komi einhver flottamaður yfir hafið sleikjandi um munn sér, skal honum veitt hæli, og þeim sem fyrir er veitt einhliða útganga frá samastað sínum.

Það er dálítið sólskin í dag, en samt kallt, en þó ekki of kallt fyrir belgískar vöflur með krembulli og bolla með café sulli úti í skjóli í 101.

Hinn eini sanni guð veit mjög líklega ekki af mönnunum

Fyrir mér er guð varla til, er ekki til staðar neinsstaðar. Neinsstaðar þýðir þó ekki endilega að guð gæti ekki verið til, heldur sé einfaldlega allavega ekki til staðar, og væri þetta líka guði ómögulegt, væri í raun andstætt eðli slíkrar veru að vera til staðar í sköpuninni með einum eða öðrum hætti.

Þess vegna geng ég út frá því að guð sé ekki að verki neinsstaðar þar sem hægt væri að vita af honum og hægt að læra að þekkja hann. Enginn getur því gert sér grein fyrir eða þekkt guð því það væri einungis fálm eitt.

Það má því afskrifa með öllu allar þær hugmyndir eða nær allar sem fyrirfinnast um guð hinn eina.

Afmyndir Guðs

Það er meira líklegra að veruleikinn sé komin meir eða minna undir einhverskonar öngum eða afmyndum af guði heldur en hinum eina og sanna guði ef hann væri þá í rauninni til.

En þetta væru ekki hreinar afmyndir og varla ekki einu sinni afmyndir, heldur fremur angar, en ég mun samt kalla þetta oftast afmyndir í erindi þessu þó það sé ekki rétt.

Það getur verið að afmyndirnar eigi sjálfar afmyndir af sér sjálfri, og koll af kolli, og anga sem nái inn í okkar veruleika.

Og þá væri afmyndunin orðin nokkuð mikil og afmyndirnar þynnst enn meir út. Og þetta getur útskýrt ákveðinn veruleika. Það eru ákveðnir ferlar í gangi í veruleika okkar eða í alheiminum sem eru tilkomnir vegna þessara útþynntu afmynda en ekki hins eina sanna guðs.

Gömlu (g)óðu guðirnir

Þarna geta líka gömlu “góðu” vel þekktu guðirnir komið inn í myndina, eða afmyndina. En þetta eru eiginlega hugmyndir fólks um guð frekar en að vera guðirnir sjálfir eins og þeir væru, því hugmyndirnar eru mjög ófullkomnar og nánast alrangar, en veruleiki afmyndanna, eða afmynda afmyndanna sem hugmyndirnar byggðust á samt til staðar.

Flest af helstu trúarbrögðum heims hverfast síðan um þessar afmyndir guðs í stað hins eina sanna guðs, ef hann væri þá til. Og mest allar kennisetningar þeirra byggja á vonum og væntingum forn og miðalda kúlturs manna sem tignaði afmyndir guðs.

Guðshugmyndir þeirra eru því að mestu leyti tilbúningur sem eiga jafnvel lítið sem ekkert við um afmyndir guðs, því þetta eru fornar og ýktar hugmyndir sem voru færðar í búning til að svala þörfum og þrám fornmanna, og á því máli sem tíðkaðist í menningu þeirra.

Merkingar einar

Og enn í dag er þessi forna arfleifð haldið uppi í samfélagi eins og því íslenska sem ætti í rauninni að vera komin yfir þessa arfleifð. Að hafa hafið sig upp úr þessum hugmyndum fornaldar hugsunnarháttar sem gaf hlutum merkingu sem eiga ekki lengur við, því þeir gætu vísað á hluti sem eiga sér aðra merkingu í dag ef einhver væri.

Erkiengill á til að mynda ekki lengur við, og armleggur guðs síður, og er bæði tvennt orðtök og merkingar fornaldar yfir hluti sem voru meira raunverulegri á þeim tímum heldur en þeir geta verið í dag.

Armleggur guðs hafði með öðrum orðum bæði merkingu fyrir fornmönnum og eins vísaði það á ákveðinn raunveruleika fyrir þeim, en ætti að vera síður raunverulegri í dag af því hlutunum ætti að vera gefin önnur og hæfari merking í dag.

Flestir trúaðir og andlega sinnaðir halda hinsvegar ennþá að þó nokkru leyti í þessar merkingar, og fyrir sumum þeirra væri þetta ennþá raunverulegt.

Og þarna koma gallar trúarlegrar iðkunnar í dag í ljós, því merkingar þeirra eiga oftast ekki við um raunveruleikann.

Væntingar manna til guðs missa marks

Meginþráðurinn í trúarlegri iðkun byggist oft að meginhluta á tilfinningum, oft reyndar uppbyggilegum og heiðarlegum, en þegar vonir og væntingar trúarlegrar iðkunnar eru færðar yfir á guð, þá missir það marks, nema þó fyrir mönnunum, því hjá guði, þá fær það ekki neinar viðtökur, því það er engin guð sem veitir slíku viðtöku, guð heyrir hvorki né sér það, hvort sem guð væri til eða ekki. En hugsanlega gætu þó einhverjar útþynntar afmyndir afmynda afmynda afmynda guðs gert það, það að vita af þeim.

En afmyndirnar bregðast samt ekki við. En það er þó hugsanlegt að ákveðnir kraftar sem stafi frá þeim gætu mætt þessu með einhverjum hætti og meðhöndlað eftir því.

Guð er engin verndari og eigi heldur hans afmyndir 

Semsagt þá taka ekki einu sinni guðirnir eða afmyndir afmynda þeirra þátt í lífi mannanna með einhverjum hætti, en kraftar þeirra og lögmál eru samt að verki og ná inn að okkar veruleika.

Guð er semsagt engin verndari, og tekur engann þátt í lífi og tilveru mannanna, né mannkyns eða jarðar. Hann skóp heldur ekki heiminn né mennina né nokkuð annað á jörðu. Jörðin og allt sem er á henni skiptir því engu máli fyrir guði.

Ekki einu sinni afmyndir guðs gera kröfur til mannanna

Guð gerir því engar kröfur til mannanna né afmyndir hans. Það eru hinsvegar mennirnir sjálfir sem hafa gert kröfur til sjálfs sín.

En afmyndir afmynda afmynda afmynda guðs gætu hinsvegar mjög líklega hafa komið því til leiðar, af því útþynntu afmyndirnar hafa stundum þjónað því hlutverki að vera uppalendur viti borinna tegunda og samfélaga þeirra, að vera eins og barnfóstrur við vöggur mannanna, og þá hafa það oft verið kraftar þeirra, eða næstum afmyndir afmynda kraftanna sem hafa ruggað vögunni til og frá og sungið brjóstmylkingunum vögguljóð.

Þetta er semsagt ekki verk guðs, að rugga mönnunum í vöggu þeirra og kenna þeim mannasiði, heldur verk niðursneyddra og útþynntra krafta afmynda guðs.

Mennirnir eiga því að fara vakna upp og leggja af þennan barnaskap, og taka af sér ungbarna svuntuna og fleygja frá sér pelanum.

Og þegar það gerist, þá munu afmyndir guðs rakna hægt og bítandi upp fyrir mönnunum og afmyndum guðs fækka fyrir þeim. Og þá verður engin afmynd lengur sem ruggar vöggu þeirra til og frá.

Tímabært að breyta reglum um sölu áfengis og gera ríflegar tilslakanir með aðra vímugjafa

Hvað megi og megi ekki.

Hvaða vímugjafa megi leyfa sölu á og hverja ekki.

Hversu mörg grömm eða magn megi selja í einu og hversu oft.

Á hvaða dögum eigi ekki að selja það í verslunum ríkisins.

Og hversu lengi yfir daginn eigi að vera opið fyrir sölu á vímugjöfunum, og hvaða verslanir eigi að hafa styttri opnunnartíma

Í hvaða verslunum eigi ekki að pakka því inn og gera tilbúið til notkunnar út á gangstétt.

Einhvern veginn á þessa leið gæti maður hugsað sér hvernig ný löggjöf ætti að fara að snúast meir um heldur en áfengissölu, því áfengislöggjöfin er orðin barns síns tíma og það er löngu orðið tímabært að endurskoða hana.

Áfengi getur verið böl en löggjöfin getur verið óþarflega aðhaldssöm þegar hún er jafnvel ekki lengur að sinna hlutverki sínu eins og áður að því aðstæður hafi breyst.

Breytingin getur að sjálfsögðu snúist um meira en það að söluaðilar hafi nýtt sér smugu og þannig opnað meira svigrúm sem fari enn meir breikkandi.

Áfengið er til að mynda ekki eins útbreitt böl og það var, og hafi jafnvel orðið á því umtalsverð breyting síðustu áratugi, og er ekki eingöngu hægt að rekja til bjórsölu leyfisins.

Almenn vesæld er til að mynda miklu minni en áður og því minni almennur hvati til mikillar drykkju. Almenn vitneskja um heilsufars og félagsleg áhrif drykkju er ennfremur eflaust miklu meiri. Útbreiðsla annarra vímugjafa er orðin miklu meiri og hefur komið að stórum hluta þess í stað. Þar að auki hefur þjóðfélagið tekið öðrum breytingum en upptalin hafi verið hér og hafi haft áhrif á áfengisdrykkju.

Hafa verður líka í huga hverja er verið að vernda og tálma. Hversu mikið hlutfall af íbúafjöldanum séu til að mynda fjölskyldur eða einstæðingar. Einstæðingurinn getur ekki farið í ríkið að kaupa sér snaps af því sunnudagurinn eða einhver hátíðisdagur eins og þjóðhátíðardagurinn er ætlaður sem fjölskyldudagur og því sé lokað fyrir áfengissölu hjá ríkinu meðan þetta hafi verið gamaldags regla frá erfiðari tímabilum og hefð hafi myndast í kringum.

Eins og byrjað var á að gefa til kynna í þessari færslu þá mætti fara að beina spjótum meir að öðrum vímugjöfum en áfengi, og þá mætti athuga með tilslakanir á dreifingu þeirra og sölu. En þá yrði það vísast ávísun á samskonar umdeildar tálmanir og tíðkast hefur með áfengissölu og hafa orðið meir eða minna tilgangslausar og þreytandi með tímanum.

Það væri því líklega ákjósanlegast að slaka verulega á með dreifingu og sölu annarra vímugjafa en áfengis, og sýna almenningi meira traust og virðingu í stað þess að slá á fingur þeirra og leggja tálmanir í veg þeirra í þessum efnum.

Það sem skiptir máli hérna líka er að ríkið sé ekki að ala upp manneskjur sem leiðist út í óvana sem ríkið geti síðan ekki borið ábyrgð á og neyti allra bragða við að stemma stigum við að mestu leyti eigins sjálfsskapaða vítis.