Vonarneisti framtíðar

Sá fjallað um framtíðar hlutverk Íslands og íslendinga í einu riti undir lok síðustu aldar, og virtist það vera sveipað einhverjum dýrðarljóma.

Þetta var ritið Hin mikla arfleifð íslendinga eins og íslensk þýðing þess hét og er höfundur ritsins Adam Rutherford.

Ég veit ekki nákvæmlega hvers eðlis hutverkið hafi verið, en það virðist hafa verið af andlegum toga, en hvers konar andlegum, og hversu mikið útbreiddum skal hér ósagt látið.

Á þessum tíma fannst mér hugmyndin vera spennandi framtíðarsýn og vera mikil sannindi í þeim.

Núna nokkrum áratugum síðar þegar komið er vel inn í 21. öld og eftir að það hafi orðið mjög mikil straumhvörf í þjóðfélaginu, þá fer maður að rifja upp þessa hugmynd og leiða hugann að því hvort það sé farið að bera eitthvað á því sem hugmyndin vísi til.

Ég tel nokkuð mikið benda til þess að þetta virðist vera í burðarliðnum.

En þá mætti spyrja hvernig þá og hvað í eiginlega stefni, og hverskonar hlutverk þetta sé.

Í fyrsta lagi þá tel ég að straumhvörfin í þjóðfélaginu bendi til þess að þetta sé í burðarliðnum. Hræringarnar í þjóðfélaginu sem eru mjög miklar segja til um það að eitthvað sé yfirvofandi.

En þessar hræringar eru þó ekki góðar þó þær séu af hinu góða. Deigið er hrátt og þarf ennþá að hræra í og forma endanlega og því næst baka í ofni, á talsverðum hita og tíma þar til hægt verði að taka út og kæla, og því næst kremi smyrja, og þá helst þunnu kremi svo kakan valdi eigi velgju.

En ef það hinsvegar beri á velgju þá er það ekki það dýrðar hlutverk sem sjá hefði mátt nær fram á, en er vonandi heldur ekki rétt, því íslendingar hafa í rauninni heldur ekki neitt framtíðar dýrðarhlutverk, og það er blessunnarlega heldur ekki farið að sjá fram á neina dýrð ennþá eða eitthvað sem gæti bent til þess.

Fyrir mitt leyti þá finnst mér reyndar eins og forskot hafi verið tekið á sæluna. Það hafi eins og verið reynt að líkja eftir deiginu og þykku dísætu og velgjukenndu kremi smurt á. En ég frábið mér slíkar veitingar þegar gera skal eitthvað gott og gagnlegt, og heilsusamlegt, ef ekki meinholt.

Og því segi ég að deigið sé ennþá í ofninum og hitinn eigi eftir að aukast þar til klukkan slær á réttum tíma og bjölluhjóð heyrist og tími sé kominn á að opna ofninn og hleypa út hitanum og taka baksturinn út, smyrja smá og sneiða niður, og deila út.

Og þá skulu lýðirnir fá að heyra það, að þetta séu meinhollar veitingar sem á verði hægt byggja meinholla framtíð, að sinni, þar til endir á því þurfi að koma til, því ekkert vari að eilífu, kakan og allir sem af henni hafi sneytt hafi hvort sem er verið mótað í forgengilegt mót, og meginreglan sé auk þess sú að þeim eigi það hvort sem er að vera það gagnlegt og meinhollt.

Annars er ég rauninni á því að landið sjálft og þeir kraftar sem það mótar og vegleiða séu eitt af megináhrifa öflum að baki því að hér brjótist út framrás umskapandi krafta. Þeir eigi að hafa áhrif á landsmenn og landsmenn muni bregðast við því.

Ég hefði reyndar viljað tala af mjög mikilli fyrirlitningu gegn landsmönnum sem ég hata, það er ekkert gott í þeim né öðrum mönnum, sem ég einnig hata, eða menningu þeirra. Ég hef megna andstyggð og fyrirlitningu á kúltúr þeirra allra, en þó ekki öllu, eins og skyri til að mynda, lambahjörtum og folaldakjöti og hvalkjöti.

Hvernig mun svo ódýrðar hlutverk þessara skepna verða, hversu lítið vont munu þær láta af sér vont leiða?

Munu þær stefna á frið og réttlæti, og hvernig þá, eða skyldi eitthvað annað og betra vera í burðarliðnum?

En friði og réttlæti mannanna má hrækja vel úr sér, og ekki skal það því vera á boðstólum.

En harðfisk og slátur er frekar hægt að láta sér vel líka.

Þarna er það þá komið, út skal því á borð borinn harðfiskur og slátur nær öllum til yndisauka.

Þetta geta landsmenn eftir allt saman og verða af nokkrar glæringar þar sem fornir eldar og kraftar muni glæða veitingarnar allar og kynda vel undir krásirnar.

Yndisfögur sálarskvísan

Það yrði dálítið viðkvæmt að fara til sálgreinis til að greina í manni sálina og finna út hvaða sál maður hefði að geyma. Skoða í manni nýrun og lifrina og magaflóruna, ef þá ekki endaþarmflóruna líka.

En einhverja sál hlýt ég nú að hafa, og er hún eflaust nógu hrein og fín, en það er þó best að halda sálinni fyrir sjálfan mig.

En það ætti að vera hægt að sjá sálar áruna og fegurstu litbrigði hennar bera fyrir, knúna beint úr iðrum sálar og sjá þar nokkuð ljós svart og nokkuð ljós brúnt leika þar um innan um þyngri og dekkri liti.

Svo hefði maður mælt beint frá sínum dýpstu lambahjörtu rótum frá því um kvöldmatarleytið deginum áður og hefði þá fallið himneskt ský með frískum andvara yfir alla hjörðina.