Tímabundnar lausnir fyrir húsnæðislausa

Það vantar hentugar tímabundnar lausnir fyrir húsnæðislausa á landinu og þetta þyrfti nauðsynlega að laga sem allra fyrst því þessi vandi er ekki einungis mannskemmandi heldur hefur hann ennfremur færst í aukinn vöxt á landinu undanfarna áratugi og sérstaklega á síðustu árum fylgjandi breyttum þjóðfélagsskilyrðum sem hafa ýtt undir slíkan vanda.

Þessar neðangreindu tímabundnu lausnir gætu virkað kjánalegar og ópraktískar, en það sem skiptir máli er að finna hentugar tímabundnar lausnir á húsnæðisleysi sem gætu virkað fyrir sem flesta sem eiga við slíkan vanda að etja.

Það sem er að sjálfsögðu æskilegast er að vandi húsnæðislaus fólks sé í slíkum farvegi að á því sé fundin lausn sem væri uppbyggileg og sem mest varanleg. En meðan það er í undirbúningi eða að undirbúningur slíkra lausna væri ennþá ekki til staðar, þá mætti bjóða upp á tímabundnar lausnir og verða nokkrar af þeim sem mér kemur til hugar tilgreindar hér fyrir neðan.

Tímabundnar lausnir:

• Hylkja gistirými
• Internet kaffi hús
• Kvikmyndaherbergi

Hylkja gistirými

húsnæðislausir gætu leigt hylki eða fengið gistingu á hylkjahóteli til að sofa einungis í eða hvíla sig. Hylkin gætu verið staflanleg og ættu að vera auðveld að skríða inn í frekar enn að klifra upp í þau eða niður úr.

Internet kaffi hús

Yrði opið helst allann sólarhringinn með afmörkuðu notanda rými þar sem notandinn ætti að geta verið í allavega nokkra klukkutíma í einu, en helst marga.

Kvikmyndaherbergi

Hef aldrei heyrt um þetta áður, en datt þessi möguleiki í hug þar sem hægt væri að leigja sérstök lítil herbergi með afþreyinga aðstöðu til að horfa á kvikmyndir eða sjónvarp.

Aðrar tímabundnar lausnir:

Þessar neðangreindu lausnir eru vandmeðfarnar og óraunhæfar í tilviki húsnæðislausra en væri vert að nýta.

• Dvalahamur (húsnæðislaust fólk sett í dá)
• Dánar aðstoð

Þessar tvær lausnir eru bundnar mikilvægu siðferðilegu álitamáli sem gerir þær nær því óraunhæfar. Álitamálið snýst um það að meðan húsnæðislausu fólki væri gefin auðveldur og mannsæmandi möguleiki á að gera hlé á tilvist sinni, eða ljúka henni alfarið, þá yrðu fjárhagslegar skuldbindingar þeirra þar með óuppfylltar tímabundið eða varanlega allt eftir þeirri útgönguleið sem yrði fyrir valinu, og býður þetta síður upp á sama liðleika og eftirgefni sem fylgt gæti dánaraðstoð vegna sjúkleika.

Því verður þó ekki neitað að meðan ein af grunnþörfum fólks er ekki mögulegt að mæta, þá er lífsgrundvöllur einstaklingsins það mikið skertur að það ætti að vera fullkomlega löglegt fyrir einstaklinginn að skilja eftir sig fjárhagslegu skuldbindingar sínar af ráðnum hug.

Ríkið ætti þá að standa straum af kostnaði sem fylgir þessum tveimur lausnum fyrst húsnæðisleysið hafi átt sér stað og ríkið hafi ekki haft nein úrræði fyrir hinn húsnæðislausa heldur þvert á móti aukið á vandann.

Það verður að hafa í huga að húsnæðisleysi er oft tilkomið af óviðráðanlegum orsökum fyrir einstaklingnum meðan ríkið sjálft hafi borið ábyrgð á húsnæðisleysinu og því er það í raun ríkið sem ætti að bera kostnaðinn við tímabundna eða varanlega stöðvun lífs hins húsnæðislausa.

Hvernig eigi að taka á móti flóttamönnum á landinu

Setja upp flóttamannabúðir you stupid.

Mega vera tjaldbúðir sem þola íslenskan vetur, eða gámaeiningar sem hægt er að setja upp með skjótvirkum hætti.

Flóttamenn sem eru að flýja eyðileggingu af völdum  stríðsátaka, eða stórfelldum efnahagslegum misbrestum í heimalandi sínu, ættu almennt að fá mesta stuðninginn. En þennan hóp þarf samt að byrja að hýsa í tjaldbúðum, en gera þó aðstæður þeirra meira mannúðlegri en í tilviki annarra flóttamanna hópa.

Flóttamenn undan eyðileggingu af völdum stríðs sem ísland svo óheppilega hafi átt þátt í að valda eða viðhalda skulu fá enn meiri stuðning, en þurfi samt að byrja að dvelja í flóttamannabúðum, en þó við betra atlæti en flestir hópar þar.

Íbúða húsnæði má ekki nota til að hýsa flóttamennn og jafnvel þó offramboð væri á húsnæði, því húsnæði er lífsnauðsyn og því skal það ætíð standa eingöngu íbúum landsins til boða til leigu eða kaupa.

En flóttamenn sem sannarlega geti gert tilkall til veitingu flóttamannastöðu og aukins stuðnings geti fengið íbúðahúsnæði, en þá á að gera það að ákveðnum tíma liðnum frá veitingu flóttamannastöðu þeirra, og eftir framboði og getu á húsnæðismarkaðnum hverju sinni, en aldrei þannig að íbúar sem eru þegar fyrir líði húsnæðisskort á meðan. Hafa skal þak á það hversu margir slíkir geti fengið íbúðahúsnæði hverju sinni.

Öðrum hópum flóttamanna sem hafa fengið flóttamanna stöðu mætti veita nær samskonar húsnæðisstuðning, en slíkt skal gera að lengri tíma liðnum frá því þeim hafi verið veitt flóttamanna staða og eftir þrengri skilyrðum.

Almennt skal því byrja að hýsa flóttamenn í tjaldbúðum, og færa þá svo í gámaeiningar eftir flóttamannastöðu þeirra. Því næst mætti færa flóttamenn í íbúðahúsnæði.

Meðhöndla ætti flóttamenn öðruvísi sem búa yfir mestu verðmætaskapandi menntuninni eða starfseiginleikunum, og reyna þá að búa þeim betri farveg í þeirri von að það gæti nýst samfélaginu á meðan það dveldi á landinu. En slíkur stuðningur má þó ekki fylgja óþarflega hár kostnaður ef of miklar líkur eru á því að hann verði ekki endurgoldinn að vissu lágmarki.

Miklir örlagatímar í heiminum gætu komið til leiðar uppreisn á Íslandi

Nú virðast miklir örlagatímar vera að renna upp og það gæti verið mjög mikið til í því. En á það verður þó að benda að örlagatímar heimsins eru ætíð fyrirséðir og það frá margvíslegum en ólíkum sjónarhornum þannig að allt er ekki eins og það sýnist.

Ég ákvað að koma þessu erindi til skila vegna þeirrar hugmyndar að sérsveitir erlendra ríkja gætu undirbúið yfirtöku á landinu, en ég hafði ekki hugsað mér þá sviðsmynd sjálfur, af því mér hefði þótt það geta boðið upp á viss viðbrögð öryggisaðila á landinu og erlendis frá sem hefði mjög líklega ekki geta gert atlöguna árangursríka, þó talsvert umrót og skaði hefði af henni hlotist og það hefði getað tekið langan tíma að útkljá undirbúnings atlöguna, eða eflaust mánuð allavega.

Ef til vill væri hægt að framkvæma þetta án þess að ætla sér beinlínis að taka yfir landið, heldur frekar að koma einhverju öðru áleiðis, eins og að valda umróti og uppþotum og átökum, eða að þetta væri liður í hernaðaraðgerðum sem ættu sér stað annarsstaðar og væru til þess gerðar að halda aðilum meira uppteknum hér fjarri því átakasvæði sem hefði skipt meira máli á þeim tíma. Eða að sérsveitaraðgerðin á landinu væri einungis tilraun eða jafnvel leikur voldugra aðila.

Þetta er líka skýringin á því af hverju íbúar landsins hefðu ekki getað risið upp gegn stjórnvöldum á landinu, því það hefði þýtt vissan ósigur, og jafnvel þó uppreisnaraðilum hefði tekist að fá stuðning frá lögreglunni og öryggissveitum landsins, því þá hefði því verið mætt með hörðum mótaðgerðum erlendis frá vegna þeirra hagsmuna og ítaka sem erlendir aðilar hafa í landinu. Nema þá að slík uppreisn væri liður í leik þeirra sjálfra eða yrði álitin geta gagnast þeim sjálfum.

En annars, ef íbúar landsins hefðu ætlað sér að gera uppreisn á sínum eigin forsendum og ekki láta þessa voldugu aðila íhlutast í uppreisnina eða skemma hana fyrir sér, þá þarf að koma einu mikilvægu til leiðar, og það er að grípa tækifærið á réttum tíma, og það eina sem gæti þá dugað væri að trufla leik þessara voldugu aðila áður en uppreisnin hefði hafist, svo að þessir aðilar hefðu misst getuna til að stýra leikslokum sér í vil, því það er það sem þeir venjulega gera, en með fáeinum undantekningum þó sem gæti jaðrað við kraftaverki, því svo sterk tök hafi þeir á leiknum.

En það þarf samt ekki endilega að verða uppreisn á Íslandi til að koma mikilvægum breytingum til leiðar, því líkur eru á því að skilyrðin fyrir það verði sérstaklega hagstæð á komandi tímum.

Villimannlegt þjóðfélag og velferð skepnanna

Mér finnst að yfirvöldum beri skylda til að gera miklu betur við fólk sem stendur höllum fæti í samfélaginu af því það ætti í rauninni að vera á ábyrgð yfirvalda að sporna gegn því að það gerist svo unnt sé eiga við það nógu tímanlega þannig að það verði meira viðráðanlegra og því fylgi lægri kostnaður.

En þessum stofnunum hefur mistekist í þessu hlutverki sínu og þurfa því að leggja miklu meir á sig við að leysa úr vandamálum sem hafa orðið illmöguleg að fá leyst úr eftir að þau hafa náð að grafa um sig. Og þá geta ráð þeirra verið í skötulíki og hjálpað í raun fæstum.

Að þessum yfirvöldum hafi mistekist í því sem ætla mætti að væri þeirra hlutverk, má rekja til fjölmargra þátta, en veigamestu þættirnir eru eftirfarandi:

Samfélögin lúta villimannlegum lögmálum

Samfélög mannanna eru villimannleg og lúta villimannlegum lögmálum. Þannig eru samfélögin síður viljugri til að gæta að sinni eigin langtíma velferð og virðast gæta meir að skammtíma hagsmunum sínum.

En þetta er misjafnt meðal samfélaganna, en flest þeirra eins og Ísland hafa verið að feta þá braut að huga að langtíma hag samfélagsins og á því sviði hafa orðið mjög miklar framfarir en eru þó hvergi nægilega miklar eða langt komnar.

Þarfir og velferð einstaklinganna skipta ekki neinu máli í slíkum samfélögum, en á því hafa þó orðið umtalsverðar breytingar til hins betra í mörgum þeirra, eins og á Íslandi, en þessi þróun er samt skammt á veg komin.

Þetta þýðir að bæði langtíma og eins skammtíma velferð einstaklingsins skipti ennþá mjög litlu máli, og það er einmitt vegna þess að samfélögin lúti ennþá villimannlegum lögmálum. Þau hafa hvorki getu né vilja til að sinna einstaklingsmiðaðri velferð eða þörfum einstaklinga.

Villimannleg nýting auðlinda og stjórnun þeirra

Skýringa á getuleysi og ekki einungis viljaleysi samfélaganna þegar kemur að einstaklingsmiðaðri velferð eða þörfum einstaklinga má leita í villimannlegri nýtingu samfélaganna á auðlindum sínum og stjórnun þeirra. Því það gerir samfélögin óskilvirk og óreiðukennd fyrir vikið svo miklar auðlindir af margvíslegum toga fari til spillis.

Þetta eru einna helst náttúrulegar auðlindir og fjármagn, og enn og aftur manneskjur, og tala nú ekki um einstaklingar, sem lúta villimannlegum lögmálum ennþá daginn í dag í þjóðfélögum eins og á Íslandi, og þá verða velferðarmál höfð til aukreitis eða illa viðhöfð í ofanálag vegna villimannlegrar stjórnunnar sem viðgengst á öllum sviðum þjóðfélagsins.

Mislukkað samfélag elur af sér mislukkaða borgara

Og þá vík ég aftur að því sem erindi þetta byrjaði á og var það að yfirvöldum beri skylda til að gera miklu betur við fólk sem standi höllum fæti í samfélaginu, og það er að því að þetta eru nær oftast, eða reyndar í öllum tilvikum fórnarlömb þessara villimannlegu samfélaga eins og Íslands sem ekki einungis brauðfæða slíka eins og villimenn, heldur og beinlínis ala villimenn og láta ræktun slíkra viðgangast, og því ber samfélagið ákveðna ábyrgð á því að þetta hafi gerst og fengið að viðgangast.

Það sem þetta felur í sér, er að það þurfi að horfa slíkum augum á vandann. Og þá þýðir það að einstaklingar sem standi mest höllum fæti í samfélaginu og gætu verið álitnir mislukkaðir borgarar, er í raun afleiðing af mislukkuðu samfélagi, eða einfaldlega villimannlegu samfélagi frekar en að vera einfaldlega mislukkaðir borgarar. Og þetta ætti að hafa að leiðarljósi meðan samfélög eins og það íslenska er að hefja sig upp úr villimennskunni, af því þetta væri þörf og lærdómsrík ábending sem gæti flýtt ferlinu.

Samruni á margvíslegum sviðum þjóðfélaganna og fylgifiskur þess

Og við þetta bætist síðan enn þarfari ábending, og hún er sú að mennirnir og samfélag þeirra eru ekki eins sjálfbjarga og áður, því aðstæður þeirra hafa stórbreyst á undanförnum áratugum með þeim hætti að hvorki þeir né samfélag þeirra ráði nokkuð þar um, og þá þýðir lítið að ætla mönnum að stappa í sig stálinu eins og gert hefur verið hingað til í villimannaþjóðfélögum eins og Íslandi, því mest allur heimurinn lifir núna mikla umbrota tíma þar sem samruni smærri eininga á sér stað á ekki einungis mörgum sviðum þjóðfélaganna heldur ennfremur á fjölþjóðlegu og alþjóðlegu sviði, og það leiði til þess að borgararnir búi orðið við breytt skipulag sem komi raski á þegar miklu ójafnvægi villimannlegra þjóðfélaga þeirra og valdi með því enn meira ójafnvægi í þeim.

Og þetta er það sem hefur áhrif á allt og alla, allt frá lágstétt þjóðfélaganna og upp í hástéttirnar sem allar saman þurfa að líða undan þessum breytingum í minna eða meiri mæli, nema hvað grunn nauðsynjum lágstéttarinnar og miðstéttarinnar er á meðan eins og svipt undan þeim eins og hér á Íslandi.

Bar dúsa við árangur erfiðis síns

Eru hinir mikilsmegandi í samfélaginu og sem því stýra, svo upptekin við að njóta árangurs erfiðis síns að halda mætti að þau væru að bar dúsa við það, og gleymdu því stami og stunum fólksins í keng um sitt?

Ég efast reyndar um það, af því þetta er eftir allt saman siðað og iðið fólk og duglegt, þannig að ef til vill er eitthvað annað sem valdi því að samfélagið sigli brátt í strand, eða að það séu aðrar veigameiri orsakir því að baki.

Auðvitað er það svo, eins og til að mynda hugsanlega sú hugmynd að þeim gæti vantað samhæfða stjórn til að styðja á bak við framkvæmdir sínar, og því hafi framkvæmdagleðin hugsanlega ráðið of mikið förinni á kostnað þeirrar yfirsýnar sem þarf að vera til staðar, og gæti séð fyrir þá stefnu sem allt iðandi athafnalífið væri að taka, og í hvað stefndi sem þyrfti að varast og sveigja hjá.

En það eru auðvitað aðilar sem gera eitthvað svipað, er það ekki?

Eða þá að margir samverkandi þættir hafi orðið flóknari fylgjandi breyttu og síviðameiru alþjóðaskipulagi og hafi leitt til sívaxandi vandamála sem annaðhvort eru of mikil eða of flókin til að fá úr þeim leyst, og að það væri hreinlega rof á samningum og samkomulagi að svo gjöra.

En svo eru það aðrir þættir, og það eru hagsmunir aðila sem hafa í rauninni yfirsýn yfir þetta mest allt, en þetta eru ekki stjórnvöld eða vel þekkt alþjóðasamtök. Og þar mætti ætla að stýringin liggi. Eða gerir hún það?

En ef ég segi sem svo að hún geri það ekki, og því hafi stýringin einungis ráðist af öðrum þáttum sem tilgreindir voru hér áður og væri stefnuleysi, eða frekar sívaxandi vandamál, og alþjóðasamvinna og samningar sem gerðu stýringuna flóknari og því stefndu þjóðfélög eins og Ísland hraðbyri að feigðarósi miðað við fyrirliggjandi vandamál sem eru lýðveldinu algjörlega til háborinnar skammar og það svo mikið að það hefði þurft að lýsa yfir herlögum á landinu til að setja óreiðunni stólinn fyrir dyrnar og taka fyrir óskunndan í eitt skipti fyrir öll sem valdið hafi skemmdum á íslensku þjóðfélagi og ég ítreka að sé lýðveldinu til háborinnar og svívirðilegrar skammar.

Ef þetta gerist ekki, þá mun enn meiri ógæfa falla yfir ónýtis lýðveldið og ónýtis þjóðar ræksnið svo af hljótist mikil eyðilegging af.

Gera þarf því það sem þurfi að gera og eigi spyrja klink eða pest að því.

Hælisleitendur og innflytjendur gætu veitt Evrópu álfunni styrk vegna komandi stríðsátaka

Koma hælisleitenda og innflytjenda til Evrópu hefur á sér ýmsar hliðar, reyndar margar, og ég ætla að nefna eina þeirra sem ég tel að eigi við en hafi ekki legið mikið upp á borðum í umræðum meðal almennings.

En þessi hlið gengur út á það að þessi hópur fólks geti til að mynda þjónað þeim tilgangi að styrkja landvarnir Evrópu alveg eins og þeir hafa verið að gera með því að fylla betur upp í störf og hlutverk lágstétta Evrópu.

Þetta gæti þó verið langsótt hugmynd um landvarnirnar, en ég ætla samt ekki að gefa hana alveg upp á bátinn.

Þetta fólk þarf ekki endilega að vera vopnum búið til að geta styrkt landvarninar og það er jafnvel heldur ekki tilgangurinn að færa þeim vopn í hendurnar, af því slík hermenska er hvort sem er ekki lengur eins hernaðarlega mikilvæg og áður, og því gæti þetta snúist meira um það að viðhalda betur þjóðfélögunum svo þau séu betur í stakk búinn til að mæta stríðsátökum í álfunni og víðar á vegum herja þeirra og bandamanna.

Þetta gæti allavega verið einn af mikilvægustu þáttum þess að draga úr brestum í burðarvirkjum Evrópu álfunnar svo þau geti betur staðist álagið sem fylgir stríðsrekstri þeirra og vörnum.

En ég tel samt að það sé ýmislegt annarlegt eða vafasamt við þessa fólksflutninga til álfunnnar því þeir virðast allavega ekki þjóna skammtímahagsmunum þjóðfélaganna þar heldur frekar langtímahagsmunum.

Það sem við blasir til að mynda er það að þessi hópur fólks virðist vera álitið gagnlegt af yfirvöldum af því það njóti ákveðinnar aðlögunnar og jafnvel sérmeðferðar í ríkjum eins og Íslandi og það gæti sýnt að yfirvöld í álfunni þurfi á þeim að halda. En hvað það er nákvæmlega liggur ekki upp á borðum yfirvalda fyrir almenningi.

En það hefur verið nefnt hér líkleg ástæða og er styrking burðarvirkja álfunnar vegna komandi stríðsátaka, og það sem er líka augljóst og er nýliðun síhrakandi lágstétta álfunnar, og eins önnur hugsanleg ástæða og væru kynbætur og jafnvel ákveðin menningarleg mótun.

Heyvagnar sem húsnæði

Varðandi mikinn húsnæðisskort, væri þá ekki ráð að fara að huga að búsetuformi sem hæfði ástandinu?

Manni kemur ýmislegt til hugar í þessum efnum, eins og því sem ég fór nýverið að velta fyrir mér og væru heyvagnar sem notaðir voru til sveita á þeim árum þegar ég var ráðin sem piltur í sveit.

Vagnarnir gátu verið af ýmsum gerðum og það hefði eflaust mátt taka þá í notkun fyrir húsnæði, jafnvel gamla úr sér gengna ryðgaða vagna sem stæðu ennþá á hlaði sveitabýla, en með einhverjum breytingum þó. Væri annaðhvort í boði að festa kaup á þeim eða leigja til langtíma eða skammtíma.

Suma þeirra var hægt að flytja sauðfé á og það hefði þá þurft lítilla breytinga við til að hýsa fólk og fjölskyldur á heimilum þeirra.

Ökutækið sem hefði dregið fyrrum heyvagninn eða sauðfévagninn hefði þurft að hafa nægilegan togkraft og sérstaklega þegar um húsvagn væri að ræða, og þá kæmi mér til hugar traktorar. Og þá gætu heimilin með heilum fjölskyldum verið toguð með traktorum eins langt um landið og færð og veður leyfði.

Gámaeiningar sem ein af lausnum húsnæðivandans

Það er alveg hægt að sjá fyrir sér að það verði frekari þróun á svokölluðu hagkvæmu húsnæði. En ég er samt ekki alveg viss hvort ein af svartsýnustu sviðsmyndum þess verði raunin, sem væri þó langt í frá ein af þeim allra svartsýnustu.

Sú sviðsmynd lítur þannig út að það verði farið að byggja íbúða einingar sem hægt verði að flytja í einu lagi á milli staða eins og gert er með gáma, eins og jafnvel gáma til vistarveru, nema hvað þessar einingar verði sérstaklega hannaðar til langtíma vistarveru eða gert meir ráð fyrir því við hönnun þeirra og samsetningu.

Einingarnar gætu líka verið nánast eins og venjulegir farmgámar, segjum 20 eða 40 feta og með samskonar ytri lögun og festingum og því auðvelt að byrja að flytja á milli staða.

Og þá þarf bara að finna þeim staðsetningu og hefði venjulega farið eftir vali eða samþykki lóðaeiganda. Og þá hefði einingunum verið komið fyrir mörgum saman og jafnvel staflað upp.

En hefði þetta orðið hagkvæmt húsnæði? Og hvað hefði þetta eiginlega kostað mikinn pening fyrir einstaklinga eða fjölskyldur?

Eða yrði það ekki nógu praktískur möguleiki fyrir þessa hópa að festa kaup á slíku húsnæði? En ef ekki, þá yrði það mjög líklega með tímanum, og að þetta yrði algengur máti húsnæðiskaupa almennings af því venjur sem tengdust slíku húsnæði hefðu farið að myndast meir og meir og eftir því meiri vissa, áreiðanleiki og öryggi.

Og þá hefðu jafnvel heilu gámahverfin byrjað að myndast og jafnvel gámabyggðir.

Fólk gæti jafnvel flutt gáminn sinn eitthvert annað, jafnvel til annars lands, en þá gæti það verið háð því hvernig gámurinn væri staðsettur og hversu mikið rask hefði orðið við að færa gáminn, og hefði getað orðið illmögulegt ef ekki ómögulegt. En fyrir eigendur margra samliggjandi gáma, eins og fasteigna leigufyrirtækja, þá væri þetta ekki stórt vandamál.

Með tímanum hefði reyndar orðið auðveldara fyrir flesta að flytja gáminn sinn með sér eftir því sem bættar aðferðir og aukin skilvirkni hefði orðið á samsetningu gámafjölbýlis.

Þessi sviðsmynd er alls ekki fjarri lagi og hefði í raun komið mér verulega á óvart ef þetta hefði ekki orðið raunin eftir um einn áratug.

Í rauninni ætti að byrja á þessu nú þegar þannig að hægt væri að koma upp gámaþyrpingum á miklu skemmri tíma en nýjum fjölbýlishúsum.

Leigu kostnaðurinn fyrir almenning yrði ólíklega lægri, allavega ekki umtalsvert, en það yrði ekki ólíklega miklu styttri bið eftir húsnæði.

Þegar það væri síðan nógu praktískt fyrir einstaklinga að festa kaup á gámi til búsetu, þá yrði verðið líklega um fjórðungur af því sem fasteignir af svipaðri stærð kosti. En mismunurinn gæti þó líklega orðið minni með tímanum og haldið áfram að þróast í þá átt eftir því sem gámahúsnæði yrði meir algengara.

Eins og byrjað var að nefna í fyrstu þá er þetta frekar svartsýn sviðsmynd, en þetta er þó mjög raunhæfur kostur sem verður að öllum líkindum reyndur á komandi árum.

En það mætti hugsa sér svartsýnni sviðsmyndir í húsnæðismálum sem væru jafnvel varla síðri sem raunhæfur kostur, allavega miðað við húsnæðisvandann, og væri ein af þeim tjaldbúðir, og er jafnvel enn raunhæfari kostur en gámafjölbýli, af því tjaldbúðunum yrði hægt að slá upp á miklu skemmri tíma, og hefði í rauninni átt að vera búið að gera strax.

Ýta burtu hinum afskiptalausu og fá nýtt blóð á maskínuna

Það verður að finna húsnæði fyrir flóttafólkið með öllum þeim ráðum sem í boði eru. Þaulkanna alla möguleika. Nýta öll möguleg pláss og allar lausnir.

Þetta eru bara nokkur þúsund, eins og er.

Íbúar á landinu sem glíma við húsnæðisskort á markaðnum, og eru vísast mörg þúsund og fer sí fjölgandi, eiga hinsvegar auðveldara með að nálgast lausnir, enda ætti það að vera orðið þaulreynt markaðnum svo jaðri við óþoli.

Heimilislausir hinsvegar, sem eru mörg hundruð og fer sí fjölgandi, er fólk sem hefur ekki náð að fá leyst úr sínum málum, og er að mestu leyti fólk með flóknar þarfir, sem verða einungis flóknari eftir því sem á líður,

Skal huga að þessu fólki meir en flóttafólki? Skal ekki gæta bróðurs síns, hvar sem hann er að finna, og fá lífi hans betur framgengt en ólukkufólks á landinu? Þúsundir manna á móti þúsundum. Skal upp á milli þeirra gera? Þvílíkir þjóðernisssinnar getur fólk verið.

Þessi sömu mistök gerði minn morski faðir. Flóttafólkið í Noregi hafði fengið allt upp í hendurnar frá níunda áratugnum meðan gamla fólkið var svo látið sitja á hakanum eða látið liggja í eigin saur og spýju. En svona geta þjóðfélögin orðið, og þá þarf að hreinsa upp spýjuna og sorann og auka flóruna í samfélaginu, sá nýjum gróðri og fá nýjan vöxt.

Fjölbreytileikinn er því fyrir öllu, og ryðja þarf því illgresinu í burtu, jafnvel alveg út fyrir, í ystu myrkur handan grafarbakkans, eða fjöldagrafar eftir þörfum, eða fjölda líkbrennslu.

Annars ætti ólukkufólkið að hætta að kveina og hafa í sér manndóm til að snúa niður á leið í sókn, og gera það sem menn þurfa að gera, og reisa sér bragga. Og hvar þá mætti spyrja. "En hvar þá" er orðin leiðitöm setning, betra að segja "byggjum bragga" og þá verða málin leyst með því að láta verkin tala og ekki einungis látin verða braski að bráð.

Spyrjið svo í staðinn, óreiðufólk, hvað þið getið gert fyrir stjórnvaldið, en ekki hvað stjórnvaldið geti gert fyrir ykkur.

Þið sem étið það sem úti frýs, komið því inn í hlýjuna svo þið getið tekið stakkaskiptum og þýðst. Farið því úr görmum ykkar í einsleita og reglulega stakka, og spyrjið hvað þið eigið að gjöra. En ekki þú, heldur við, "hvað eigum vér að gjöra yðar Herra" og þá munu akrarnir blómstra af samvinnu ykkar og hollustu og afraksturinn út sendur verða.

Þarf að fara að reisa neyðarbúðir á landinu

Það ætti að fara að reisa neyðarbúðir á landinu og væri það fyrst og fremst vegna ástandsins á leigumarkaðnum og vegna flóttafólks og eins líka af öðrum ástæðum sem eru í aðsigi.

Neyðarbúðirnar yrðu hafðar út fyrir byggðir og yrðu færanlegar og mættu vera margar og misstórar og geta sérhver þeirra hýst að lágmarki 500 manns og allt að nokkur þúsund þannig að þær gætu hýst til samans meir en tugþúsund manna.

Mætti flokka fólkið í sérstakar búðir eða afmörkuð svæði innan þeirra svo þörfum þeirra væri hægt að sinna nógu skilvirknislega. Fólk sem kæmist ekki á leigumarkaðinn væri haldið sér, flóttafólki haldið sér, og nýaðfluttu fólki sömuleiðis haldið sér.

Eins þyrfti að hafa hraðneyðarbúðir sem hýst gætu mörg tug þúsunda til viðbótar og yrðu reistar þegar íbúar hefðu þurft að yfirgefa húsnæði sitt vegna náttúruhamfara eða eyðileggingar af völdum hernaðars eða innrásar.

Það er í raun knýjandi þörf á þessu, allavega í tilviki ástandsins á leigumarkaðnum og eins vegna mikils aðstreymis flóttafólks til landsins sem á mjög líklega eftir að fara vaxandi á næstu árum.

Líkurnar á innrás inn í landið eða árás á það eru þó ekki miklar en það verður að gera ráð fyrir því að yfirvofandi heimsstyrjöld gæti haft óbein niðurbrjótandi áhrif á innviði landsins og byggðir manna með þeim afleiðingum að byggingar yrðu ekki lengur búsetuhæfar.