Þegar stjórnvöld Evrópu ríkis vilja bæta hernaðarstyrk sinn með því að afnema helgidag

Dönsk stjórnvöld stefna á það að afnema helgidaginn kóngs­bænadag (d. Store Bededag) á árinu 2024 í þeim tilgangi að efla hagkerfið og auka með því tekjur ríkissjóðs til að mæta útgjaldaaukningu til varnarmála upp á 3.2 milljarða danskra króna.

Þetta er gert svo Danmörk geti betur náð markmiðum Atlants­hafs bandalags­ins (NATO) sem segir til um að aðildarríki þeirra verji ákveðnu lágmarkshlutfalli af vergri lands­fram­leiðslu sinni til varn­ar­mála.

Það mætti rekja þetta að einhverju leyti til þess að hluti aðildarríkja NATO hafi ekki verið að fylgja eftir markmiðum bandalagsins í þessum efnum með fullnægjanlegum hætti en á því hafi orðið breyting í þá átt hjá fleirum af þessum aðildarríkjum undanfarin ár og sérstaklega síðasta árið í kjölfar hernaðaraðgerða rússa í Úkraínu sem hafi breytt horfum stórlega á áframhaldandi friði í vesturhluta Evrópu álfunnar og í reynd um mest allan heim þannig að heimurinn rambi á barmi styrjaldar og stórfelldrar eyðileggingar.

Lengi vel höfðu flest Evrópu ríki gerst afhuga stríðsbrölti og það hafi endurspeglast í útgjöldum þeirra til varnarmála.

Eins hafi þessi ríki gengið í gegnum efnahagslega örðugleika síðustu áratugi og það hafi átt mikinn þátt í því að þau hafi velflest ráðist niður með niðurskurðarhnífin þar sem garðurinn hafi verið lægstur en ábatinn hæstur og eru einmitt útgjöld til varnarmála sem hafi ekki lengur þótt eins mikilvægur útgjaldaliður og áður, enda hafði vestur Evrópa lengst af séð fram á óslitin frið í þessum heimshluta um ókomna tíð, eða svo höfðu allavega horfurnar litið út fyrir sjónum almennings og velflestra stjórnmálamanna.

En svo breyttust semsagt horfurnar á friði í allri heimsálfunni nýverið fyrir sjónum almennings og eins í heiminum öllum og því fylgjandi þurfa stjórnvöld að fara taka á varnarmálum sínum af meiri alvöru og ekki síst festu.

En þá virðist koma upp á yfirborðið eins og í tilviki Danmerkurs þessi tregða stjórnvalda á varnarmálasviðinu og efnahagslegir erfiðleikar, og verður þá útspil Danmerkurs eins og hálf máttlaust og vandræðalegt ásýndum þegar stjórnvöld taka ákvörðun um það að leggja niður fyrrnefndan helgidag til að efla hagkerfið og ná með því auknum tekjum í ríkissjóð sem eigi svo að renna til varnarmála.

En svo til að gera þetta enn meir hallærislegra þá er þetta gert í þeim tilgangi að uppfylla betur skyldur Danmerkurs sem aðildarríkis að NATO, en sé ekki með beinum hætti í þágu sjálfs Danmerkurs, heldur meir óbeinum.

Það sem gæti falist í þessum auknu útgjöldum væri þátttaka Danmerkurs í stuðningi við Úkraínu gegn hernaðar aðgerðum Rússlands. Og ef það er rétt, sem er óvíst fyrir mér að sé alveg rétt, þá hefðu bæst við enn meiri hallærislegir tilburðir í ofanálag við hina, og hefði þá sýnt fram á þá staðreynd hversu mikið stjórnvöld í vestur Evrópu eru orðin aum og hallærisleg, og svo aum í enn meira ofanálag að hernaðaraðgerðir varnarbandalags þeirra séu viðhafðar með staðgenglastríðum.

Þetta  sýnir reyndar ekki einungis fram á veikleika þessara ríkja heldur líka ákveðna göfgi, eða þegar þjóðfélög eru að komast á það mikið siðmenntað stig að vopnum sleppi á meðal þeirra og vopnarekstur þeirra sé farinn að leika æ minna hlutverki í þjóðfélagslegri skipan þeirra.

En með þessari slökun, ásamt hernaðaraðgerðum varnarbandalags þeirra utan yfirráðasvæðis þeirra, þá hafa þessi ríki gert sig meir berskjaldaðri gagnvart óvinahernaði og gætu því orðið eins og lufsur síðar meir þegar þau gætu átt í fullu fangi með aðila sem hefðu harma að hefna gagnvart þeim, eða annarra sem kæmu í kjölfar þeirra.

Það verður að hafa í huga að það eru utanaðkomandi ríki og aðilar sem eiga mikilla hagsmuna að gæta í Evrópu álfunni og gætu þetta orðið aðilar sem væru líklegir til að stíga inn í átökin í álfunni ef þeir yrðu ekki þegar einn af innrásaraðilunum með beinum eða óbeinum hætti og gætu þá gert það í gegnum þriðja aðila.

En það er einmitt útlit fyrir það að vel stöndug ríki gætu farið að beita meir fyrir sér her þriðja aðila í hernaðarlegum aðgerðum í stað þess að gera það sjálf með beinum hætti, og gerðu það þá langt út fyrir yfirráðasvæði sitt, og þetta gæti beinst að Evrópu álfunni sem þarfnist í raun nýrrar blóðgjafar og vendingar af því álfan er orðin að úrhraki.

Ég tel þó víst að ríki heimsins séu í raun ekki sínir eigin herrar og þeim sé í raun venjulega stjórnað af utanaðkomandi aðilum og ríkjum heims sé att saman, eða herir þeirra sendir út til stríðsátaka án þess að raunverulegi tilgangurinn með því liggi upp á borðum.